Het bepalen van een keuze in het referendum van zondag zal menig Griek hoofdbrekens bezorgen, omdat de tekst met technisch jargon is doorspekt. ,,De mensen begrijpen de vraagstelling niet eens’’, zei Giorgios Kaminis, burgemeester van Athene, vrijdag tijdens een betoging van voorstanders van samenwerking met Europa.

Naar verluidt kunnen de Grieken in de stembureaus kiezen tussen ‘niet mee eens/nee’ of ‘ja/mee eens’. De volledige tekst van de vraag in het referendum staat niet op het stembiljet. De eerste zin van die tekst luidt: ,,Moeten we het ontwerpakkoord dat door de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in de Eurogroep van 25 juni naar voren is gebracht, accepteren?’’

‘Tekst klopt niet’

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis van de Europese Commissie noemt de vraagstelling in het referendum feitelijk onjuist. De voorstellen waarover wordt gestemd, verwijzen naar een leningenprogramma dat inmiddels is verlopen. Bovendien was van een akkoord nog helemaal geen sprake toen de Griekse premier Tsipras de volksraadpleging uitschreef, zei Dombrovskis tegen de Duitse krant Die Welt.

Ook de Belgische minister Johan Van Overtveldt benadrukt dat er geen definitief reddingsplan voor de Grieken lag. ,,Dus weten ook wij eigenlijk niet goed wat de Griekse regering zondag in het referendum zal voorleggen’’, zei de bewindsman tegen de Belgische zender Radio 1 ,,We betreuren die onduidelijkheid voor de Griekse bevolking.’’

Voorstellen anders uitgelegd

Bovendien hebben kopstukken van de Europese Commissie en Tsipras en andere leden van de Griekse regering de conceptvoorstellen niet op dezelfde wijze uitgelegd. Wel is duidelijk dat de geldschieters in ruil voor een nieuwe financiële injectie onder meer een nieuw btw-stelsel van de Grieken eisen. Voor de meeste producten, inclusief restaurants, zou een btw van 23 procent moeten gaan gelden.

Ook zou Griekenland de vervroegde pensioenen grotendeels moeten afschaffen en de pensioenleeftijd moeten verhogen naar 67 in 2022. Het IMF heeft Griekenland opgeroepen meer werk te maken van de privatisering van onder meer havens en vliegvelden.

Voor- en tegenstanders in evenwicht

Nog altijd zijn het aantal voor- en tegenstanders van meer hervormingen in ruil voor extra steun in Griekenland in evenwicht. Uit meerdere peilingen vrijdag vooruitlopend op het referendum zondag blijkt dat zowel het ja-kamp als het nee-kamp goed is voor 42 tot 44 procent van de stemmen.

Tsipras riep de Grieken opnieuw op 'nee' te stemmen bij het referendum van komende zondag. Tien miljoen Grieken mogen zich dan uitspreken over meer hervormingen in ruil voor extra steun in Griekenland. ,,Laten we een trots 'nee' zeggen tegen ultimatums en tegen degenen die ons chanteren", aldus Tsipras. ,,Met een tegenstem kiest de Griek ervoor in waardigheid te leven in Europa."

Hij kreeg bijval van de menigte, die ,,Ochi, ochi, ochi" (Nee, nee, nee) scandeerde.

Kranten roepen op tot 'ja'

In Athene zijn vrijdagavond zowel voorstanders als tegenstanders van hervormingen de straat opgegaan. Er is veel politie op de been om ja- en nee-stemmers uit elkaar te houden. Peilingen laten zien dat de twee kampen min of meer gelijk opgaan.

Terwijl de linkse regering van Tsipras aanstuurt op een nee-stem, roepen de grootste kranten in Griekenland de bevolking op 'ja' te stemmen. Ze vrezen totale chaos als er zondag een 'nee' uit rolt: ,,Sluiting van banken en pinautomaten, voedsel, medicijnen en gas op rantsoen, en uiteindelijk de drachme en een nationale tragedie", voorspelt het blad Proto Thema.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl